Üveyik Avı için Fişek Seçimi:

Birçok avcı, “bıldırcın ve çulluk avlarında da kullanırım” düşüncesiyle av dönemi öncesi toplu fişek alımlarında tercihini ince saçmalı fişeklerden yana yapıyor. Örneğin; 9 numaralı saçma üveyiğe ince gelebiliyor. Bir iki tane 9 numara saçma isabet etmiş üveyiğin yüz metre daha uçtuktan sonra düştüğünü gözlemlersiniz. Ben bunun nedenini; saçmanın o ava göre ince gelmiş ve gramajının düşük olmasından kaynaklı olarak kuvvet yitirmiş ve avın vücuduna nüfus etmekte yetersiz kalmıştır – diye yorumluyorum.

Dünyaca ünlü İtalyan fişek firmalarının 12 çap tüfek için 28 gramdan aşağı “Av Fişeği” modelleri yok.  24 ve 28 gram doluluktaki 7-1/5, 8, 9-1/2 saçma numaralı fişekler genellikle Trap ve Skeet gibi atış fişekleridir. Kutularında “Competition” yazan fişekler “Atış Fişeği” demektir, yani Trap ve Skeet gibi atış disiplinleri için üretilmiş fişeklerdir.

İtalya’da tarla ve ardıç kuşu avlarının serbest olduğu duymuşsunuzdur. 31 gram ve aşağı doluluktaki fişek modelleri, genellikle 7 ila 12 numara saçma inceliğinde olan o fişekler işte o tarla ve ardıç kuşları gibi küçük kuş avları için üretilen fişek modelleridir.

Öte yandan “Arjantin’de üveyik avlarında küçük çap tüfek ve düşük gramajlı fişek kullanıyorlar, biz Türkiye’de bıldırcın ve üveyik gibi kuşlara daha ağır dolular atıyoruz” diye karşı çıkan avcılar var. Ama bence bu adil bir kıyaslama değil. Arjantin’de üveyik avında “3 çentikli şokun takılı olduğu, 71 cm namlu boylu 20 çap tüfek ve 25 gram 7 numara fişek kullanıyor” olmaları bizim onları örnek alacağımız anlamına gelmiyor. Zira doğru bir karşılaştırma olmuyor. Arjantin’de 50 milyon üveyik olduğu söyleniyor. Biz burada bir av gününde 3 üveyik vurduğumuz zaman avımızın fena geçmedi diyoruz.  Onun için ben 12 numara tüfek, 32 gram 7 numara fişek öneriyorum ki o avlayacağımız 3 üveyikten de olmayalım. “Aklın yolu birdir”, aynı şekilde: B&P firmasının Üveyik avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 32 gramdan aşağı fişek modelleri yer almıyor, bir diğer ifadeyle 32 gramdan aşağı doluluktaki fişek modellerini üveyik avı için önermiyor.

 12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Nike” model, 35 gram, 8 veya 7 numara saçma
• “Gp” model, 32 gram, 8 veya 7 numara saçma
• “Al” model, 33 gram, 8 veya 7 numara saçma
• “Mb Gigante” model, 32/33 gram, 8 veya 7 numara saçma
• “Mb Tricolor” model, 34 gram, 8 veya 7 numara saçma
• “Mb Classic” model, 32 gram, 8 veya 7 numara saçma

 16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.16” model, 29 gram, 8 numara saçma

 20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic c.20” model, 26 gram, 8 numara saçma
• “F2 Long Range c.20” model, 28 gram, 8 veya 7 numara saçma
• “Mythos Stanziale Feltro c.20” model, 28 gram ve keçe tapa, 8 veya 7 numara saçma
• “Super Magnum c.20” model, 20 numara için ağır dolu çeşidi 35 gram, 8 numara saçma

 28 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Extra Rossa c.28” model, 22 gram, 7-1/2 numara saçma,
• “Extra Rossa HV c.28” model, 26 gram, 7-1/2 numara saçma,
• “Extra Rossa MAX c.28” model, 30 gram, 7-1/2 numara saçma.

36 Kalibre için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Extra Rossa Magnum c.410″ model, 21 gram, 7-1/2 numara saçma.

 

Bıldırcın Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının Bıldırcın Avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 32 gramdan aşağı dolulukta fişek modellerinden sadece bir çeşit var. 30 gram, keçe tapalı “MB Tricolor” diye bir model, Türkiye’de yok, zaten mühim de değil.

 12 çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Nike” model, 35 gram, 9 veya 10 numara saçma
• “Gp” model, 32 gram, 10 veya 9 numara saçma
• “Al” model, 32 gram, 9 veya 10 numara saçma
• “Mb Gigante” model, 32/33 gram, 9 veya 10 numara saçma
• “Mb Tricolor” model, 30 gram, 9 numara saçma
• “Mb Classic” model, 32 gram, 10 veya 9 numara saçma

 16 çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.16” model, 29 gram, 9 veya 10 numara saçma

 20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Al c.20” model, 25 gram, 9-1/2 numara saçma
• “Gp c.20” model, 25 gram, 9 veya 10 numara saçma

 28 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Extra Rossa c.28” model, 22 gram, 9-1/2 numara saçma
• “Extra Rossa HV c.28” model, 26 gram, 9-1/2 numara saçma

 36 Kalibre için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Extra Rossa Magnum c.410” model, 21 gram, 9-1/2 numara saçma

Çil Keklik Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının Çil keklik avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 34 gramdan aşağı dolulukta fişek modeli yok.

12 çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Extra” model, 35 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “Mb Long Range” model, 36 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “F2 Classic” model, 34 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “F2 Long Range” model, 36 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “Mythos Stanziale Classic” model, 36 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “Mythos Stanziale Feltro” model keçe tapa, 36 gram, 7 veya 8 numara saçma

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.16” model, 29 gram, 7 veya 8 numara saçma

 20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic c.20” model, 26 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “F2 Long Range c.20” model, 28 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “Mythos Stanziale Feltro c.20” model, keçe tapa, 28 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “Super Magnum c.20” model, 35 gram, 7 veya 8 numara saçma
• “Extra Rossa HV c.28” model, 26 gram, 7-1/2 numara saçma
• “Extra Rossa MAX c.28” model, 30 gram, 7-1/2 numara saçma
• “Extra Rossa Magnum c.410” model, 21 gram, 7-1/2 numara saçma

 Kınalı Keklik Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının Kınalı keklik avı için, fişek tavsiye listesi yok. Belki de Kınalı Keklik türünün genellikle bizim Anadolu coğrafyasında bulunan bir kuş olmasından kaynaklıdır. Sülün avı için oluşturdukları listede tavsiye ettikleri fişek modelleri bizim Kınalı Keklik avına uyum sağlıyor.

Sülün Avı için tavsiye listesini hem özetledim hem de bizim Kınalı Keklik Avına uyarladım:

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Gigante” model, 32/33 gram, 5, 6, 7 numara saçma
• “Mb Extra” model, 35 gram, 5, 6, 7 numara saçma
• “Mb Long Range” model, 36 gram 5, 6, 7 numara saçma

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.16” model, 29 gram, 6 veya 7 numara saçma

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.20” model, 26 gram, 6 veya 7 numara saçma

28 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Extra Rossa HV c.28” model, 26 gram, 5-1/2 veya 7-1/2 numara saçma

 36 Kalibre için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Extra Rossa Magnum c.410” model, 21 gram, 5, 6, 7-1/2 numara saçma

Çulluk Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının çulluk avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 32 gramdan aşağı dolulukta fişek modeli yok.

“Çulluk Fişeği”: Son zamanlarda “Çulluk fişeği” ve “Çulluk tüfeği” gibi kelimeler sıkça kullanılır oldu. Yalnız, bir fişek paketinin üzerine çulluk kuşu fotoğrafı koymak ya da tüfeğin şarjör kapasitesini düşürmek, bu sözde fişek ve tüfeği ne derece o avda verimli kılıyor orası tartışılır. Ya da benim gözümden kaçan bazı ayrıntılar var.
Ama her nasılsa av ismi ile birlikte “…fişeği” ve “…tüfeği” demek kulağa hoş geliyor.

Dispersante Tapa Nedir? Dispersante (Dağıtıcı, serpici, yayıcı, saçıcı) anlamlarına geliyor. Dispersante Tapa, bilinen diğer standart tapalardan farklı, saçmaların daha geniş dağılımını sağlayan bir çeşit fişek tapasıdır. Özellikle Orman Çulluğu avında kullanılmak için hazırlanmış bir tapa ve fişek model çeşididir.
İşte “Çulluk Fişeği” lafını gerçek anlamda ifade eden bir tapa çeşidi ve fişek modeli.  Gerçi B&P firmasının avlara özel koleksiyonu “Mygra” adlı serisi var. Örneğin, Çulluk, Tahtalı 12 Çap, Tahtalı 20 Çap, Üveyik 12 Çap ve Üveyik 20 çap için özel üretim ürün hattı var ama ülkemizdeki av bayilerinde bulunmuyor. B&P firmasının Çulluk Özel fişeği “Mygra Beccaccia” için olanı  zaman zaman geliyor olabilir, av bayilerine sorunuz. 

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Gigante” model, 32 gram, 8 veya 9 numara saçma
• “Mb Tricolor” model, 32 gram, 8 veya 9 numara saçma
• “Mb Dispersante” model, 33 gram, 8 veya 9 numara saçma
• “F2 Dispersante” model, 36 gram, 8-1/2 veya 9-1/2 numara saçma

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.16” model, 29 gram, 8 veya 9 numara saçma

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic c.20” model, 26 gram, 8 veya 9 numara saçma
• “Mythos Stanziale Feltro c.20” model keçe tapa, 28 gram, 8 numara saçma

Tahtalı Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının Tahtalı güvercin avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 35 gramdan aşağı dolulukta fişek modeli yok. Tahtalı güvercini Avrupa’da özellikle İngiltere’de bolca bulunduğu hatta tarım zararlısı olduğu için tahtalı güvercin avı için fişek tavsiye listesi bayağı kabarık. Ülkemizde avının çok etkili yapılamamasından dolayı listeyi naklen almadım ve özetledim:  

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Tricolor” model, 36 gram, 5 numara saçma
• “Mb Extra” model, 35 gram, 5 veya 6 numara saçma
• “Mb Long Range” model, 36 gram, 5 veya 6 numara saçma

 16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic c.16” model, 29 gram, 5 veya 6 numara saçma

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic c.20” model, 26 gram, 5 numara saçma
• “F2 Long Range c.20” model, 28 gram, 5 veya 6 numara saçma

Ördek Avı için Fişek seçimi:

B&P firması, mühimmat tavsiye eden diğer otoriteler gibi ördek avı fişek tavsiye listesini, “Büyük Ördekler” ve “Küçük Ördekler” diye ikiye ayırmış.

Ördek avı için fişek seçiminde ikinci önemli nokta: Fişekteki saçmanın kurşun mu yoksa çelik mi olduğudur. Çünkü çevreye daha duyarlı olma düşüncesiyle Amerika’da başlayan Ördek ve Kaz gibi su kuşu avlarında çelik saçmalı fişek kullanımı akımı giderek yaygınlaştı. Hatta bazı bölgelerde yasal zorunluluk haline geldi. Aslında birçok Amerikalı ördek avı tutkunu “çelik saçmalı” fişeklerin avdaki performansından memnun değil.

Ayrıca, Amerikalı silah firmaları tüfek kullanma kılavuzlarına şu bilgileri yazarlar:

“Çelik saçmalı fişeklerin, kurşun saçmalı fişeklere göre dağılım ve performans farkı vardır. Çünkü çelik saçma, kurşun saçmaya göre daha sert ve hafiftir. Çelik saçmalı fişeklerin 1 numara ve daha iri taneli olanları kullanılacaksa 4 çentikli şok tercih edilmelidir. 4 çentikli şokla 1 numara ve daha iri taneli çelik saçmalı fişekler atıldığında, 1 çentikli (full) şokla atılmış kurşun saçma dağılımına denk bir yayılım gösterdiği tespit edilmiştir.

Namluda kabarma ve bozulmalara yol açabilme durumu söz konusu olduğundan; 1 (Full şok) ve 2 çentikli şoklarla kesinlikle çelik saçmalı fişek kullanmayınız. Çünkü günümüzün modern yivsiz av tüfekleri kurşun saçmalı fişeklere göre tasarlanır.”

Öte yandan, Amerikalı komedyen George Carlin’nin bir gösterisinde dediği gibi:

“…Gezegen 4,5 milyon yıldır burada. Peki biz ne zamandır buradayız? Yüz bin yıl, belki de iki yüz bin yıl? Ağır sanayi ile kısa bir süre önce 200 sene önce tanıştık. 200 yıl, 4,5 milyon yıla karşı ve bu gezegene tehdit oluşturduğumuzu düşünecek kadar kibirliyiz öyle mi? 
Gezegen bizden kötülerini atlattı; depremler, volkanlar, tabaka tektonikleri, kıtasal kayma, güneş parlamaları, güneş lekeleri, manyetik fırtınalar, kutupların manyetik evirilmesi, yüzyıllarca süren kuyruklu yıldız, astroid ve meteor bombardımanı, dünya çapındaki seller, gelgit dalgaları, dünya çapında yangınlar, erozyon, kozmik ışınlar, tekrar eden buzul çağları… Ve biz “bir plastik torbanın ya da alüminyum kutunun” fark yaratacağına mı inanıyoruz? (George Carlin)”

Çelik saçmalı fişek kullanarak doğaya daha az vermeyi düşünecek kadar hassas olanlar çelik saçmalı fişek tercih edebilirler. Ama ben oluşturduğum görsel tabloyu kurşun saçmalı fişekleri temel alarak hazırladım.

Aynı av için bile olsa eğer çelik saçmalı fişek tercih edilecekse saçma numarası ve gramajlar bile fark ediyor. İlla çelik saçmalı fişek kullanacaklar bu ayrıntılara da dikkat etsin. 

Çelik saçma, kurşun saçma derken bir de aslında Tungsten alaşımlı saçmalar var ama o konuya hiç girmiyorum. Tungsten fişek modellerini Türkçeye çevirdiğim tavsiye listelerine de yazmadım. Fişek konusunda kılı kırk yaranlar kendileri araştırsın artık.

“Büyük Ördekler” grubu Yeşilbaş ve Kılkuyruk gibi iri yaban ördekleri için:

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Extra” model, 35 gram, 5 veya 4 numara
• “Mb Long Range” model, 36 gram, 5 veya 4 numara
• “Baby Magnum” model, 42 gram, 4 veya 5 numara
• “Magnum” model, 50 gram, 4 veya 5 numara

12 Çap için tavsiye edilen “Çelik saçmalı” fişek modelleri:

• “Mythos Valle Steel 30 Paper” model, (Bu fişek modeli, hem çelik saçma hem de kağıt kovana sahip. Artık yani… sözde “çevrecilikte” son nokta!) 30 gram, 3 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 32” model, 32 gram, 3 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 34” model, 34 gram, 2 veya 3 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 34 Paper” model, kağıt kovan, 34 gram,2 veya 3 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 36 Magnum” model, 36 gram, 2/0 veya 2 ya da 3 numara saçma

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic Cal.16” model, 29 gram, 4 veya 5 numara saçma

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic Cal.20” model, 26 gram, 5 numara saçma
• “F2 Long Range Cal.20” model, 28 gram, 4 veya 5 numara saçma

“Küçük Ördekler” grubu Fiyu ve Çamurcun ördeği gibi ufak ördekler için:

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Extra” model, 35 gram, 6 veya 7 numara saçma
• “Mb Long Range” model, 36 gram, 6 veya 7 numara saçma
• “F2 Classic” model, 34 gram, 7 numara saçma
• “Baby Magnum” model, 42 gram, 6 veya 7 numara saçma
• “Magnum” model, 50 gram, 6 veya 7 numara saçma

 12 Çap için tavsiye edilen “Çelik saçmalı” fişek modelleri:

• “Mythos Valle Steel 30 Paper” model, (Bu fişek modeli, hem çelik saçma hem de kağıt kovana sahip. Artık yani… sözde “çevrecilikte” son nokta!) 30 gram, 3 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 32” model, 32 gram, 3 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 34” model, 34 gram, 3 veya 2 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 34 Paper” model, kağıt kovan, 34 gram, 3 veya 2 numara saçma
• “Mythos Valle Steel 36 Magnum” model, 36 gram, 3 veya 2 ya da 2/0 numara saçma

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic Cal.16” model, 29 gram, 6 veya 7 numara saçma

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic Cal.20” model, 26 gram, 6 veya 7 numara saçma
• “F2 Long Range Cal.20” model, 28 gram, 6 veya 7 numara saçma

 Kaz Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının Kaz avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 36 gramdan aşağı dolulukta fişek modeli yok.

Kaz Avı ve BP Fişek ile ilgili bir tecrübe paylaşımı: Sayın A.Kadir ENGİN’in “Av Doğa” dergisinin Şubat 2011 sayısında “Romanya’nın Karlı Buzlu Kazları” adlı yazısından alıntı: “…Havanın karlı ve sisli olması bizim için avantaj olduğunu -10 derece sıcaklıkta… Herkes 100′er fişek aldı. 2 numara 35 gram B ve P fişekleri, Halil Gülçur başta olmak üzere birçok Türk avcı tarafından denenmişti…”

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Big Game Zerati” model, 36 gram, 3/0 numara saçma
• “Baby Magnum” model, 42 gram, 2 veya 0 numara saçma
• “Magnum” model, 50 gram, 0 veya 2 numara saçma
• “Special 46” model, 46 gram, 0 numara saçma
• “Mythos Valle Semimagnum” model, 40 gram, 2 veya 0 numara saçma
• “Mythos Valle Semimagnum” model, 56 gram, 0 veya 2 numara saçma
• “MG2 Flash 42 Magnum” model, 42 gram, 2 veya 0 numara saçma
• “Mythos Valle Steel Semimagnum” model, çelik saçma, 36 gram, 2/0 numara saçma

 

 Tavşan Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının yaban tavşanı (Ada Tavşanı olmayan) avı için fişek tavsiye listesinde 12 çap için 36 gramdan aşağı dolulukta fişek modeli yok.

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Mb Tricolor” model, 36 gram, 3, 4, 5 numara saçma
• “Mb Long Range” model, 36 gram, 3, 4, 5 numara saçma
• “Baby Magnum” model, 42 gram, 3, 4, 5 numara saçma
• “Magnum” model, 50 gram, 3, 4, 5 numara saçma

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “F2 Classic C.16” model, 29 gram, 4 numara saçma

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “F2 Classic c.20” model, 26 gram, 4 numara saçma
• “F2 Long Range c.20” model, 28 gram, 4 veya 5 numara saçma

28 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Extra Rossa HV c.28” model, 26 gram, 5-1/2 numara saçma

36 Kalibre için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Extra Rossa Magnum c.410” model, 21 gram, 5-1/2 numara saçma

 Domuz Avı için Fişek Seçimi:

B&P firmasının yaban domuzu avı için fişek tavsiye listesinde şevrotin veya dokuzlu misket diye tabir edilen iri taneli fişek modelleri yok. Sadece tek kurşun öneriyor.

12 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşitleri:

• “Big Game Palla B&P” model, 32 gram, tek kurşun
• “Big Game Palla B&P Gualandi” model, 32 gram, tek kurşun

16 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Big Game Palla Cal.16” model, 29 gram, tek kurşun

20 Çap için tavsiye edilen fişek model çeşidi:

• “Big Game Palla Cal.20” model, 25 gram, tek kurşun

 İlave Bilgiler: 

“Magnum Av Fişeği” nedir?
Fişek, saçma ağırlığı bakımından “dolu” veya “sıkı” diye de adlandırılır. Fişeklerdeki “Magnum” ifadesini Türkçe olarak “Ağır Dolu” şeklinde kullanmamız hoş olur. Aynı zihniyetle “Baby Magnum” ifadesini Türkçeye “Bebek Magnum” diye değil “Yarı-Ağır Dolu” şeklinde çevirdim.   

Av Fişeklerindeki “Max 1050 Bar” yazısı ne demektir?
Bazı fişeklerin üzerinde “Max 1050 Bar” yazar. Bu ifade, fişekten ziyade, o fişeği kullanacağınız tüfekle alakalı bir uyarıdır.   
Ateşli silahlar ve mühimmatları Avrupa standardı CIP’nin test uygulamasında, bir 12 çap tüfeğin (76 MM) fişek yatağının 1370 Bar teste tabi tutulmuş ve geçmiş olması icap eder.   “Fişek yatağı 1050 Bar’dan daha düşük basınçlarda test edilmiş bir dandik tüfeğiniz varsa işte o tüfeğinizle bu fişeği atmayınız” uyarısıdır. Yani kalite standardı olan bir diğer ifadeyle Avrupa’ya ve Amerika’ya tüfek satan silah fabrikalarının üretimi orta şekerli tüfeklerle bile o 1050 Bar basınç yaratan fişek sorunsuzca kullanılır.